NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
خَلَفٍ
حَدَّثَنَا
أَبُو
عَاصِمٍ عَنْ
ابْنِ
جُرَيْجٍ
قَالَ
أَخْبَرَنِي
أَبُو
الزُّبَيْرِ
عَنْ جَابِرِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ
سَمِعَ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
إِذَا دَخَلَ
الرَّجُلُ
بَيْتَهُ
فَذَكَرَ
اللَّهَ عِنْدَ
دُخُولِهِ
وَعِنْدَ
طَعَامِهِ
قَالَ الشَّيْطَانُ
لَا مَبِيتَ
لَكُمْ وَلَا
عَشَاءَ
وَإِذَا
دَخَلَ
فَلَمْ
يُذْكَرْ
اللَّهَ
عِنْدَ
دُخُولِهِ
قَالَ
الشَّيْطَانُ
أَدْرَكْتُمْ
الْمَبِيتَ
فَإِذَا لَمْ
يَذْكُرْ
اللَّهَ عِنْدَ
طَعَامِهِ
قَالَ
أَدْرَكْتُمْ
الْمَبِيتَ
وَالْعَشَاءَ
Ebu'z-Zübeyr'den rivayet
olunduğuna göre, Câbir b. Abdullah (r.a.) Nebi (s.a.v.)'i şöyle derken
işitmiştir:
“Bir adam evine girerken
Besmele çekerek girerse ve yemek yerken de (Besmele çekerek yerse), şeytan
(arkadaşlarına): (Burada) sizin için gecelemek (imkânı da) yok, akşam yemeği de
yok, der. Eğer (adam evine) girerken Allah'ı anmadan girerse şeytan
(arkadaşlarına: Burada) gecelemek (imkânın)a kavuştunuz, der. Eğer yemeği
yerken de Allah'ın adını anmamışsa (şeytan arkadaşlarına: Burada) geceleme ve akşam
yemeği (yeme imkânı)na kavuştunuz, der."
İzah:
Müslim, eşribe; İbn
Mâce, dua; Ahmed b. Hanbel, III, 346, 383.
Bu hadis-i şerifte
şeytanların Besmelesiz girilen eve girmeye muvaffak oldukları, Besmeleyle
girilen eve ise girmeye muvaffak olamadıkları, aynı şekilde Besmelesiz yenen
yemeğe onların da ortak oldukları, Besmeleyle yenen yemeğe ise asla ortak
olamadıkları ifade edilmektedir.
Her ne kadar burada
sadece evlere Besmeleyle girmek ve yemeğe Besmeleyle başlamaktan bahsedilmekle
yetinilmişse de aslında Besmele çekmek sadece bu iki fiile mahsus değildir.
Bütün fiillerin başında Besmele çekmek sünnet-i müekkededir.
Yemeğin başında Besmele
çekmenin vacib, sonunda Elhamdülillah demenin müstehab olduğunu söyleyenler de
vardır.
İhyâu Ulûmiddîn'de açıklandığı
üzere, her lokmanın başında Besmele sonunda Elhamdülillah demek daha iyi olur.
Şöyle ki birinci lokmanın başında Bismillah somunda Elhamdülillah der ikinci
lokmanın başında Bismil-lahirrahman, sonunda Elhamdülillâhi Rabbilâlemin,
üçüncü lokmanın başında Bismillâhirrahımânirrahim, sonunda Elhamdülillâhi
Rabbil âlemin er-rahmânirrahîm denir. Lokmalar bu şekilde üçer üçer hesab
edilir. Eğer
lokmaların Besmelesiz
yendiği yemeğin sonunda hatırlanacak olursa, "Bis-millahi alâ evvelihi ye
âhirihi" demekle yetinilir.[Aliyyü'l-Kârî, a.g.e., 277. ]
Hanefî ulemasına göre,
yemeğin başında Bismillah sonunda da Elhamdülillah demek sünnettir. Eğer
Besmele yemeğin başında unutulmuş da yemek bitmeden hatırlanmışsa hatırlandığı
anda "Bismillahi alâ evvelihi ve âhirihi" der. Nitekim Nebi
Efendimiz: "Kendisine yemek getirilince yemeğin başında Besmele çekip
sonunda Elhamdülillah diyen bir mü'min-den Allah razı olur"
buyurmuştur.[Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 174.]